วัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็ก มีอะไรบ้าง

วัคซีน คือ สารชนิดหนึ่งที่ฉีดเข้าไปในร่างกายเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันโรคต่างๆส่วนมากทำมาจากเชื้อโรคแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ทำจากเชื้อโรคที่ตายแล้วมีสารของเชื้อโรคมาฉีดเข้าตัวเรา และทำจากเชื้อโรคที่อ่อนแอทำให้มันสลบพิษจะได้ไม่รุนแรงเมื่อฉีดเข้าไปในร่างกายของเราร่างกายก็จะสร้างภูมิคุ้มกันโรคนั้นขึ้น

เนื่องจากเด็กยังมีร่างกายที่อ่อนแอ มีภูมิคุ้มกันที่ยังไม่แข็งแรงเต็มที่ ไม่สามารถป้องกันสิ่งต่างๆที่อยู่ในสภาวะแวดล้อมที่แตกต่างจากครรภ์มารดาได้ จึงจำเป็นต้องฉีดวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันโรคให้กับลูกน้อย โดยทั่วไปแล้วเด็กจะได้รับภูมิต้านทานผ่านสายรกตั้งแต่อยู่ในครรภ์ของมารดาและภูมิต้านทานดังกล่าวจะค่อยๆลดลงแล้วหมดไปตอนเด็กอายุได้ 6 เดือน ด้วยเหตุนี้วัคซีนจึงมีความจำเป็นสำหรับเด็กๆ

วัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็ก 8 ชนิด ได้แก่

กระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดบริการวัคซีนพื้นฐานให้กับเด็กไทยทุกคน โดยเน้นวัคซีนป้องกันโรคที่เป็นปัญหาสำคัญ ปัจจุบันประกอบด้วยวัคซีน

1. วัคซีนวัณโรค (BCG)

2. วัคซีนตับอักเสบ (HB)

3. วัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบี (DTP-HB)

4. วัคซีนโปลิโอ (OPV)

5. วัคซีนรวมหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน (MMR)

6. วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี (JE)

7. วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน (DTP)

8. วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก (DT)

โดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติรับผิดชอบในการจัดหาวัคซีนและกระจายวัคซีนจากส่วนกลางไปยังคลังระดับอำเภอทุกแห่งโดยตรง

กำหนดการให้วัคซีนตามแผนของกระทรวงสาธารณสุข

1. เด็กแรกเกิด จะได้รับวัคซีนวัณโรคซึ่งฉีดให้กับเด็กก่อนออกจากโรงพยาบาลและวัคซีนไวรัสตับอักเสบบีซึ่งจะให้เร็วที่สุดภายใน 24 ชั่วโมงหลังจากคลอด ฉีดบริเวณไหล่ซ้ายเพื่อป้องกัน การอาเจียน มีไข้ ปวดศีรษะรุนแรง และคอแข็ง
2. เด็กอายุ 1 เดือน จะได้รับวัคซีนตับอักเสบบีเฉพาะรายที่คลอดจากมารดาที่เป็นพาหะของไวรัสตับอักเสบบีเท่านั้น
3. เด็กอายุ 2 เดือน จะได้รับวัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบีและวัคซีนโปลิโอชนิดหยอด
4. เด็กอายุ 4 เดือน จะได้รับวัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบบีครั้งที่ 2 และวัคซีนโปลิโอชนิดหยอดครั้งที่ 2 และ วัคซีนโปลิโอชนิดฉีดครั้งที่ 1
5. เด็กอายุ 6 เดือน จะได้รับวัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ตับอักเสบครั้งที่ 3 และวัคซีนโปลิโอชนิดหยอดครั้งที่ 3
6. เด็กอายุ 9 เดือน จะได้รับวัคซีนรวมหัด-คางทูม-หัดเยอรมัน หากไม่ได้ฉีดเมื่ออายุ 9 เดือนให้รีบติดตามฉีดโดยเร็วที่สุด
7. เด็กอายุ 1 ปี จะได้รับวัคซีนไข้สมองอักเสบเจอีเชื้อเป็น
8. เด็กอายุ 1 ปี 6 เดือน จะได้รับวัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนครั้งที่ 4 และโปลิโอชนิดหยอดครั้งที่ 4
9. เด็กอายุ 2 ปี 6 เดือน จะได้รับวัคซีนไข้สมองอักเสบเจอีเชื้อเป็นครั้งที่ 2 และวัคซีนรวมหัด-คางทูม-หัดเยอรมันครั้งที่ 2
10. เด็กอายุ 4 ขวบ จะได้รับวัคซีนรวมคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนครั้งที่ 5 และวัคซีนโปลิโอชนิดหยอดครั้งที่ 5
11. เด็กอายุ 7 ปี หากเด็กยังไม่ได้รับวัคซีนตามกำหนดที่ผ่านมาให้รับวัคซีนเหล่านั้นในช่วงอายุนี้ เช่น วัคซีนหัด-หัดเยอรมัน, วัคซีนตับอักเสบบี,วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอีเชื้อเป็น, วัคซีนโปลิโอชนิดฉีด, วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก, วัคซีนวัณโรค เป็นต้น
12. เด็กอายุ 11 ปี เพศหญิง จะได้รับวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก (HPV1, HPV2) โดยจะให้ 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 6 เดือน
13. เด็กอายุ 12 ปี จะได้รับวัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก

คุณพ่อคุณแม่ควรใส่ใจอย่างมากกับวัคซีนที่ลูกต้องฉีดเพื่อป้องกันการเกิดโรคที่อาจจะคร่าชีวิตลูกน้อยของคุณได้นะคะ

ข้อมูลอ้าอิง

ตารางวัคซีนพื้นฐานของลูกน้อย ปี 2561+วัคซีนทางเลือก: mumraisin.com
EPI program: วัคซีนพื้นฐาน: nvi.go.th