รู้ทันมะเร็งสมอง … สมองเป็นอวัยวะที่ถูกปกป้องด้วยกระโหลกหนาๆเพื่อไม่ให้เกิดอันตรายได้โดยง่าย สมองมีหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกาย และเป็นศูนย์ของความรู้สึกนึกคิด สติปัญญา การเรียนรู้ ความจำ ตลอดจนการปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมด้วย
สาเหตุของการเกิดมะเร็งสมอง นั้นอาจเกิดจากสิ่งแวดล้อม เช่น การได้รับรังสีต่างๆที่สมองในวัยเด็ก สารพิษสารเคมีจากโรงงาน พันธุกรรม อายุที่มากขึ้น และปัจจัยเสี่ยงต่างๆที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งในอวัยวะอื่นๆ ซึ่งก็ถือว่าเป็นสาเหตุหนึ่งที่จะเพิ่มโอกาสให้โรคมะเร็งแพร่กระจายมาที่สมองเพิ่มขึ้นได้ด้วย
ประเภทของ มะเร็งสมอง
มะเร็งสมอง สามารถแบ่งได้ 2 กลุ่มคือ มะเร็งสมองปฐมภูมิ และ มะเร็งสมองทุติยภูมิ
มะเร็งสมองปฐมภูมิ : มะเร็งของตัวเนื้อสมองเองหรือเรียกว่ามะเร็งสมองปฐมภูมิ (ซึ่งเป็นมะเร็งของเนื้อสมองเองนั้นพบได้น้อย) และมะเร็งที่แพร่กระจายมาจากส่วนอื่นๆของร่างกาย เช่น มาจากมะเร็งปอด มะเร็งลำไส้ใหญ่ หรือเรียกว่ามะเร็งสมองทุติภูมิ
มะเร็งสมองทุติยภูมิ : สำหรับมะเร็งสมองทุติยภูมินนั้นเกิดโดยเซลล์มะเร็งแตกตัวออกจากมะเร็งต้นกำเนิดแล้วแพร่กระจายไปตามระบบเลือดและระบบน้ำเหลือง มะเร็งต้นกำเนิดที่พบบ่อยได้แก่ มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งลำไส้ใหญ่ โดยส่วนใหญ่มักพบว่ามางอกที่สมองหลายตำแหน่งในผู้ป่วยมีประวัติเป็นโรคมะเร็งนั้นๆมาก่อน แล้วเป็นไปได้น้อยมากที่มีมะเร็งจากที่อวัยวะอื่นๆแพร่กระจายมาที่สมองโดยผู้ป่วยไม่เคยเป็นมะเร็งชนิดใดมาก่อน
อาการของโรคมะเร็งสมอง
อาการที่พบได้บ่อยของมะเร็งสมองคืออาการปวดศีรษะ นั้นเอง แต่การปวดศีรษะที่เราเป็นกันอยู่มักเกิดจากสาเหตุอื่นๆเสียมากกว่า อาการปวดศีรษะในผู้ป่วยที่มีก้อนเนื้องอกในสมองมักเป็นการปวดที่รุนแรงและเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จากการที่ขนาดของก้อนเนื้อโตขึ้นเรื่อยๆ อาการปวดศีรษะเรื้อรังส่วนมากมักเป็นในช่วงตื่นนอนตอนเช้าหรือช่วงนอนหลับตอนกลางคืน ผู้ป่วยอาจมีอาการอาเจียนโดยไม่มีการคลื่นไส้นำมาก่อน นอกจากนั้นยังมีอาการชัก(อาจจะชักทั้งตัวหรือบางส่วน) ผู้ป่วยอาจมีการเปลี่ยนแปลงทางความคิดและพฤติกรรม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของก้อนเนื้อในสมอง ถ้าก้อนเนื้อเกิดในส่วนที่ควบคุมการพูด ก็อาจทำให้เกิดการสูญเสียความสามารถในการพูด การรับรู้ การอ่านเขียน หรือหากเกิดในส่วนที่ควบคุมอารมณ์ก็จะมีอารมณ์แปรปวนผิดปกติได้ แขนขาอ่อนแรง เดินเซ พูดลำบาก เห็นภาพซ้อน ตามัว ตาเหล่ หูได้ยินเสียงน้อยลง เป็นต้น ซึ่งอาการที่เกิดนั้นขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่ก้อนเนื้องอก
การรักษามะเร็งสมอง
การรักษามะเร็งสมองก็คล้ายกับมะเร็งชนิดอื่นๆ คือการผ่าตัดเอาเนื้อมะเร็งออก การฉายแสงรักษามักใช้รักษาเพิ่มเติมจากการผ่าตัดในกรณีที่ไม่สามารถผ่าตัดก้อนเนื้อออกได้หมด หรืออาจใช้เป็นวิธีรักษาหลักสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถผ่าตัดได้ และการให้เคมีบำบัดแก่ผู้ป่วยที่มีการตอบสนองกับยาเคมีเท่านั้น และสำหรับมะเร็งสมองทุติยภูมิมักจะต้องรักษาด้วยการฉายแสงคลุมสมองส่วนที่มีก้อนเนื้องอกอยู่ เป็นการรักษาเพื่อประคับประคองเพราะมะเร็งต้นกำเนิดมักจะลุกลามและกระจายไปยังอวัยวะอื่นๆด้วยไม่เพียงแต่มาสมอง
ถึงแม้ การผ่าตัดสมอง เป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนมาก แต่ปัจจุบันการผ่าตัดได้นำเทคโนโลยีใหม่ๆมาใช้ทำให้ได้ผลที่ดีขึ้นกว่าในอดีตมากและมีผลแทรกซ้อนน้อยลงด้วย เช่น การใช้เครื่องมือนำวิถีทำให้การผ่าตัดมีความแม่นยำสูง การผ่าตัดโดยส่องกล้องทำให้แผลผ่าตัดเล็กและคนไข้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น การผ่าตัดโดยไม่ดมยาสลบเพื่อทำแผนที่สมอง ช่วยให้สามารถผ่าตัดเอาก้อนเนื้อออกจากสมองส่วนสำคัญได้โดยปลอดภัย มีการตรวจเช็คประสาทสรีรวิทยาระหว่างผ่าตัดเพื่อป้องกันการพิการที่เอาจเกิดขึ้นระหว่างการผ่าตัด หรือการตรวจเอกซเรย์แม่เหล็กไฟฟ้าสมองขณะผ่าตัดทำให้สามารถผ่าตัดมะเร็งสมองได้สมบูรณ์มากขึ้น
อย่างไรก็ตามในปัจจุบันยังไม่มีวิธีตรวจคัดกรองมะเร็งสมองตั้งแต่ยังไม่มีอาการได้ จึงไม่มีวิธีที่จะป้องกันมะเร็งสมองได้คะ ดังนั้นเราควรสังเกตอาการผิดปกติต่างๆและรีบพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาแต่เนิ่นๆ สำหรับมะเร็งไม่ว่าชนิดใดก็ตามหากตรวจเจอเร็วก็ยิ่งมีโอกาสรักษาหายได้นะคะ…อย่าลืม
ข้อมูลอ้างอิง
เนื้องอกสมองและมะเร็งสมอง : haamor.com
ทำไงดีเมื่อเป็นมะเร็งสมอง : si.mahidol.ac.th
รู้ทันมะเร็ง มะเร็งขึ้นสมอง : komchadluek.net
