ดินสอพองในหน้าร้อนของทุกปี ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ของไทย เป็นเวลาที่ชาวไทยและชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยออกมาเล่นน้ำกัน มาปะแป้งสีขาวกันไปทั่ว หรือที่เราเรียกว่า “ดินสอพอง” นั้นทำมาจากอะไร มีประโยชน์หรือโทษหรือไม่ถ้านำมาทาหน้า วันนี้เรามีคำตอบคะ
ดินสอพองหรือ มาร์ล (Marl) เป็นผงแร่จากธรรมชาติ มีลักษณะเป็นผงสีขาวขุ่น หรือขาวออกเหลือง ส่วนประกอบหลักของดินสอพองคือแคลเซียมคาร์บอเนต และแร่ดินเหนียว (หินปูนเนื้อดิน) ดินสอพองสามารถพบได้ตามชั้นดินหินปูน สำหรับประเทศไทยสามารถพบได้ทุกภาคของไทย แหล่งผลิตที่ใหญ่ที่สุดคือ ตำบลทะเลชุบศร จังหวัดลพบุรี คะ
กระบวนการผลิตดินสอพองก็โดยการนำดินมาร์ลมา บด ร่อน เพื่อแยกสิ่งสกปรกออก แล้วนำมาผสมกับน้ำ กรองให้สะอาด ก่อนจะนำเนื้อดินที่ได้มาตากแดดจนกลายเป็นดินสอพองที่เราเห็นกันนี้คะ
แล้วเราสามารถนำดินสอพองมาทาหน้าได้หรือไม่ ตอบว่าได้คะ แต่ควรทำการฆ่าเชื้อโรคเสียก่อน ตามตำราแพทย์แผนไทยได้แนะให้นำดินสอพองไปเผาไฟ โดยการใส่ดินสอพองลงในหม้อดินแล้วปิดฝาให้สนิท นำไปตั้งไฟให้ร้อนระอุจนทั่ว แล้วยกลงพักไว้จนเย็นดี ซึ่งเรียกกระบวนนี้กว่า “การสะตุ” (Desiccate) ดินสอพองที่ได้จะต้องมีกลิ่นดีตามธรรมชาติ มีลักษณะเป็นก้อนหรือผงสีขาวนวล ดินสอพองที่ผ่านกระบวนการนี้สามารถนำมาทาหน้าได้คะ มั่นใจว่าปลอดภัย
ในตำรายาแผนไทยกล่าวว่าดินสอพองสามารถแก้อาการคัน เป็นผื่น ระงับเหงื่อ ดับพิษร้อน ทำให้ร่างกายเย็นสบายไม่เหนียวเหนอะหนะตัว นอกจากนี้ยังนำดินสอพองไปผสมกับยาสีฟัน สมุนไพรขัดตัว ช่วยให้ผิวพรรณสดใส เรียบเนียน รักษาโรคกลากเกลื้อน ฝ้า ได้เป็นอย่างดี ในปัจจุบันดินสอพองถูกนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับผิวหน้าและผิวกาย ความสวยความงามมากขึ้น
อุตสาหกรรมต่างๆก็นำ ดินสอพอง ไปใช้ประโยชน์อะไรบ้าง
1. ใช้ในการเกษตร ดินสอพองสามารถนำไปเป็นส่วนประกอบของสารในการปรับปรุงดินที่เป็นกรด ให้มีความเป็นด่างมากขึ้น สามารถฆ่าเชื้อโรคในดินได้ และยังช่วยเพิ่มแร่ธาตุให้แก่ดินอีกด้วย
2. ใช้สำหรับปรับค่าความเป็นกรด-ด่างในน้ำ ให้มีสภาพเป็นด่างมากขึ้น เป็นการช่วยบำบัดน้ำเสียได้ดี
3. สามารนำไปโรยในคอกสัตว์ เพื่อฆ่าเชื้อในดิน ในน้ำได้
4. ใช้ในอุตสาหกรรมผลิตปูน อย่าง ปูนซีมเมนต์ขาว
5. ใช้ในอุตสาหกรรมขึ้นรูปโลหะ เพื่อทำความสะอาดผลิตภัณฑ์ทอง ทองแดง เงิน นาค และโลหะอื่นๆ
6. ใช้เป็นส่วนประกอบของดินปั้น หรือเครื่องปั้นดิน
7. ใช้เป็นส่วนประกอบของกำยาน และธูป
8. ใช้สำหรับพอกไข่เค็ม
ถึงแม้ว่าดินสอพองจะเป็นดินจากธรรมชาติ แต่เราจะทราบได้อย่างไรว่าดินที่อยู่ในบริเวณที่พบดินมาร์ลจะไม่มีสารปนเปื้อนจากโรงงานหรือเหมืองแร่ที่อยู่ใกล้เคียง รวมถึงกระบวนการการผลิตที่นำดินสอพองมาตากแดดกลางแจ้ง ยิ่งทำให้มีโอกาสเกิดการปนเปื้อนได้สูง ทั้งเชื้อจุลินทรีย์หรือโลหะหนักต่างๆ หากมีปริมาณการปนเปื้อนที่สูงเมื่อเข้าสู่ร่างกายจะทำให้เกิดการอักเสบรุนแรง เช่นเชื้อ Pseudomonas aeruginosa ซึ่งก่อให้การติดเชื้อที่ดวงตา หรือหากโดนแผลก็อาจทำให้แผลติดเชื้อ เน่า และหายช้าได้คะ เราจึงควรเลือกซื้อดินสอพองจากแหล่งผลิตที่เชื่อถือได้ มีฉลากระบุผู้ผลิต สถานที่ผลิต วันที่ผลิต ชัดเจน
เราจะเห็นว่าดินสอพองนั้นมีประโยชน์มากและก่อให้เกิดโทษได้หากนำมาใช้ที่ผิดวิธีรวมทั้งมีกระบวนการผลิตที่ไม่สะอาดพอ
ข้อมูลอ้างอิง
ดินสอพอง: dmsc.moph.go.th
แนะวิธีใช้ดินสอพอง อากาศร้อนๆ ใช้อย่างไรให้ปลอดภัย: matichon.co.th
ดินสอพอง: siamchemi.com
