โรคร้ายที่พบได้น้อยแต่รุนแรง … มะเร็งกระดูก เป็นมะเร็งที่พบได้น้อยมากเรียกว่าไม่ติด 1 ใน 10 อันดับของบรรดาโรคมะเร็งเลยคะ
แต่มะเร็งกระดูกเป็นมะเร็งที่สามารถพบได้ในเด็กและวัยรุ่น ซึ่งเป็นช่วงวัยที่กำลังสนุกสนาน จึงไม่ได้คิดถึงโรคร้ายชนิดนี้
เราสามารถแบ่ง มะเร็งกระดูก ได้ 2 ชนิด
มะเร็งกระดูกที่เกิดจากเซลล์ของกระดูก โดยตรง เรียกว่า “มะเร็งปฐมภูมิ” นั้นมีหลากหลายชนิด เช่น มะเร็งชนิดออสติโอซาโคม่า (Osteosarcoma) ซึ่งเป็นมะเร็งกระดูกที่พบบ่อยที่สุด มักเกิดในกลุ่มผู้ป่วยเด็กอายุน้อยกว่า 20 ปี มีอาการปวดตอนกลางคืน พบบริเวณรอบๆข้อ หรือบริเวณที่อยู่ใกล้ข้อมากที่สุด อย่างกระดูกรอบหัวเข่า กระดูกขาที่อยู่ใต้เข่า อีกชนิดที่พบในเด้กและพบบ่อยคือ อีวิงซาร์โคม่า และมะเร็งกระดูกอ่อน พบในกลุ่มผู้ใหญ่อายุ 45 ปีขึ้นไป มักเกิดบริเวณกระดูกขาโดยรอบหัวเข่า กระดูกต้นแขน และกระดูกเชิงกรานแต่เป็นมะเร็งที่พบน้อยเมื่อเทียบกับมะเร็งชนิดอื่นๆ
มะเร็งกระดูกที่เกิดจากการแพร่กระจายของมะเร็งชนิดอื่นๆ มายังกระดูก เรียกว่า “มะเร็งทุติยภูมิ” พบได้บ่อยคือ มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมไทรอยด์ มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งไต ซึ่งมะเร็งชนิดนี้มีแนวโน้มที่พบมากขึ้นเรื่อยๆ ตำแหน่งที่พบการลุกลามได้บ่อยคือ กระดูกสันหลัง กระดูกซี่โครง กระดูกกแขน-ขา เป็นต้น โดยเซลล์มะเร็งจะเจาะทะลุหลอดเลือดและไหลไปตามหลอดเลือด แล้วแทรกตัวผ่านผนังหลอดเลือดเข้าไปเกะที่เนื้อกระดูก ทำลายกระดูกเกิดรูพรุ่นขนาดเล็ก ส่งผลให้กระดูกไม่แข็งแรงและแตกหักง่าย บางคนแค่ไอหรือจามแรงๆก็หักคะ ผู้ป่วยมีการอาการปวดกระดูกสันหลัง ปวดเอว ขาชา แขนอ่อนแรง ซึ่งอาการคล้ายๆกับโรคกระดูกเสื่อมทั่วๆไป อาการปวดจะทวีความรุนแรงขึ้นจนนอนไม่หลับ แสดงว่ามะเร็งได้ทำลายกระดูกสันหลังไปมากแล้ว
การรักษามะเร็งกระดูก
สำหรับ การรักษามะเร็งกระดูกชนิดปฐมภูมิ จะใช้วิธีการผ่าตัดเอามะเร็งออกและใส่ข้อเทียมสำหรับมะเร็งทดแทน โดยไม่ต้องตัดแขน-ขาเหมือนในอดีต หลังจากผ่าตัดผู้ป่วยสมารถลุกเดินได้ ลงน้ำหนัก ขยับแขนขาได้ภายในเวลารวดเร็ว หรืออาจใช้ยาเคมีบำบัดเพื่อทำให้ก้อนมะเร็งขนาดเล็กลงก่อนทำการผ่าตัด หรืออาจใช้การฉายแสงในกรณีที่มะเร็งกระดูกชนิดนั้นๆมีการตอบสนองต่อรังสีที่ดี ทั้งนี้แพทย์อาจให้ยาเคมีบำบัดร่วมด้วย
ส่วน การรักษามะเร็งกระดูกชนิดทุติยภูมิ นั้นจะเน้นรักษามะเร็งต้นกำเนิดก่อน ส่วนใหญ่จะใช้วิธีให้ยาเคมี การฉายแสง ร่วมกับการผ่าตัดหากกระดูกเริ่มกดทับเส้นประสาท หรืออยู่ในภาวะเสี่ยงต่อกระดูกหัก หรือมะเร็งทำลายจนกระดูกหักไปแล้ว
อาการและสาเหตุของโรคมะเร็งกระดูก
สัญญาณเตือนที่ทำให้เราสังเกตตัวเองได้ว่ากำลังเสี่ยงกับการเป็นมะเร็งกระดูก อาทิ มีการอาการปวดกระดูกเรื้อรัง และปวดมากขึ้นเรื่อยๆ หรือมีก้อน เช่น ถ้าเป็นมะเร็งที่กระดูกต้นขาส่วนปลาย ผู้ป่วยอาจจะมีอาการปวดรอบหัวเขา หรือมีก้อนโตขึ้นมาจนทำให้มีอาการบวมที่บริเวณดงกล่าวได้ มีอาการปวดหลัง แขน ขาในเวลากลางคืน ติดต่อกันมากกว่า 3 สัปดาห์ขึ้นไป อาจมีกระดูกหักโดยไม่มีเหตุผลที่เหมาะสม เช่น ไม่ได้ประสบอุบัติเหตุที่รุนแรง แต่กระดูกหัก ซึ่งแท้จริงอาจเกิดจากเซลล์มะเร็งไปทำลายกระดูก นอกจากนี้ยังมีอาการอื่นๆร่วมด้วย เช่น เป็นไข้เรื้อรัง รู้สึกเบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลดโดยไม่ทราบสาเหตุ หากมีอาการเหล่านี้จำเป็นต้องมาพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยคะ
แม้มะเร็งกระดูกจะไม่สามารถป้องกันได้มากนัก แต่การหมั่นดูแลสุขภาพตนเอง สังเกตอาการต่างๆที่เกิดขึ้นกับตนเองเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยป้องกันตนเองจากมะเร็งระยะสุดท้ายได้ เพราะเมื่อตรวจพบเสียแต่เนิ่นๆ ก็ยังสามารถรักษาหรือควบคุมอาการของโรคได้ดีกว่ามารู้ตัวเมื่อมะเร็งลุกลามไปยังส่วนอื่นๆเสียแล้ว วิวัฒนาการทางการแพทย์สมัยนี้ก้าวหน้าไปไกลแล้วคะ ไม่ต้องกังวล ถึงแม้จะรักษาไม่หายแต่รับรองได้ว่าแพทย์จะช่วยประคับประคองให้มีชีวิตยืนยาวขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างแน่นอนคะ
ข้อมูลอ้างอิง
รู้ได้ยอย่างไรว่า (กำลัง) เป็นโรคมะเร็งกระดูก : komchadluek.net
มะเร็ง กระดูก : si.mahidol.ac.th
How to win Cancer? : howtowincancer.com
มะเร็งกระดูกภัยคุกคามเด็กและวัยรุ่น : tsco.or.th