ผ้ามัดย้อม..ทำด้วยมือเองง่ายๆ

2218

เป็นคนที่ชื่นชอบผ้าทำมืออย่าง ผ้ามัดย้อม ได้มีโอกาสพบเจอที่ไหนก็ต้องซื้อติดไม่ติดมือกับมาแน่นอนใช่ไหมคะ แต่เนื่องจากเป็นงานทำมือ ทำให้ราคาอาจจะสูงหน่อย จะซื้อเยอะก็ลำบากกระเป๋าสตางค์ พยายามค้นหาวิธีทำเองอยู่นาน จริงๆแล้วการทำผ้ามัดย้อมไม่ได้ยากอย่างคิดนะคะ วันนี้เรามาทำผ้ามัดย้อมในแบบของตนเองกันดีกว่าคะ ง่ายมากๆ

ผ้ามัดย้อม
ขอบคุณรูปภาพจาก kapook.com

1. การเลือกสี ย้อมผ้านั้นก็มีด้วยกัน 2 ชนิด คือ สีสังเคราะห์ กับสีธรรมชาติ เมื่อเราทำผ้ามัดย้อมแบบทำมือก็อยากเลยอยากใช้เป็นสีธรรมชาติคะ ปลอดภัยต่อคนทำและคนใช้ด้วยนะคะ สีธรรมชาติก็สามารถหาได้จากส่วนต่างๆของต้นไม้ เช่น ราก ใบ เปลือกไม้ ดอก เมล็ด ผล สามารถหาได้เองหรือซื้อได้จากร้านยาก็ได้คะ ซึ่งจะให้สีที่ต่างกันไปได้แก่

  • สีแดง มาจาก รากยอ แก่นฝาง ครั่ง
  • สีคราม มาจาก ต้นคราม
  • สีเหลือง, สีเหลืองอมส้ม มาจาก ขมิ้น ดอกดาวเรือง ต้นหม่อน ดอกคำฝอย
  • สีตองอ่อน มาจาก ใบหูกวาง ใบส้มป่อย ใบแค
  • สีม่วง มาจาก ลูกหว้า
  • สีเขียว มาจาก ใบหูกวาง เปลือกสมอ
  • สีน้ำตาล มาจาก เปลือกมังคุด

ตัวทำปฎิกิริยาที่ช่วยเพิ่มและเปลี่ยนสีได้ ซึ่งอาจทำให้สีเข้มขึ้น จางลง หรือทำให้สีเปลี่ยนไปเป็นสีอื่นๆได้ ที่นิยมมีด้วยกัน 4 ชนิด คะ

  1. น้ำด่าง เป็นการนำขี้เถ้ามาละลายน้ำ ปล่อยให้ตกตะกอน แล้วนำน้ำใสๆมาใช้
  2. น้ำปูนใส ให้นำปูนที่ใช้สำหรับรับประทานกับหมาก มาละลายกับน้ำ รอให้ตกตะกอนแล้วรินน้ำใสๆมาใช้
  3. น้ำสนิม เป็นการนำเศษเหล็ก ตะปู ที่เป็นสนิม มาแช่ลงในน้ำ แล้วนำไปทิ้งไว้กลางแดดนาน 1 เดือน หลังจากครบกำหนดแล้วก็ให้นำมากรองเอาแต่น้ำ ซึ่งจะมีสีดำขุ่น กลิ่นค่อนข้างเหม็น
  4. น้ำสารส้ม ให้นำสารส้มมาแกว่งให้ละลายในน้ำ แล้วกรองนำแต่น้ำมาใช้

หรือใครไม่สะดวกหาน้ำเหล่านี้ก็ไม่ต้องใช้ก็ได้คะ

พอได้ข้อมูลคราวๆแล้ว เรามาเริ่มการทำผ้ามัดย้อมกันเลยดีกว่าคะ เริ่มขั้นตอน1.การเตรียมผ้า เตรียมผ้าฝ้ายตามขนาดที่เราต้องการ ว่าอยากจะนำมาทำเป็นอะไร ถ้าเป็นปลอกหมอนก็ต้องวัดขนาดมาคะ แล้วนำผ้ามาเย็บเดินริมเพื่อป้องกันการรุ่ยของขอบ หลังจากนั้นก็นำไปซักในน้ำสะอาดเพื่อให้แป้งที่ลงไว้หลุดออกไป ทำให้สีติดดีขึ้น

2. การมัดลวดลาย คือส่วนที่มัดจะเป็นส่วนที่ไม่ติดสี และส่วนไม่ได้มัดจะติดสี เป็นหลักการง่ายของการย้อมผ้ามัดย้อมคะ การมัดให้เกิดลวดลายมีวิธีการทำได้หลายแบบ ทั้งพับแล้วมัด ขยำแล้วมัด ห่อแล้วมัด หรือจะเป็นการหนีบ เป็นต้น อุปกรณ์ที่ใช้มัด มีทั้งเชือก หนังยาง ตอกไม้ไผ่ เป็นต้น ลวดลายขึ้นอยู่กับจินตนาการของคนทำเลยนะคะ มัดย้อมแต่ละครั้งย่อมไม่เหมือนกัน

3. การย้อม ให้ต้มน้ำให้เดือด ใส่เกลือลงไป แล้วนำวัตถุดิบที่ให้สี หันหรือสับเป็นชิ้นเล็กใส่ในถุงผ้าตาข่าย แล้วจึงนำลงมาต้มในหม้อ เมื่อสังเกตว่าได้สีเข้ม/สีอ่อน ตามต้องการแล้ว ให้ใส่ผ้าที่มัดไว้ ลงไปย้อม ระหว่างต้มให้กลับผ้าไปมา สังเกตว่าผ้าย้อมติดทั่วถึงแล้วจึงนำออกมาพักให้เย็น

4. การใช้น้ำตัวทำปฎิกิริยา เมื่อผ้าเย็นตัวลงแล้ว ให้นำลงมาแช่น้ำตัวทำปฎิกิริยา เมื่อได้สีที่พอใจแล้วก็แกะผ้าออก ล้างน้ำให้สะอาดเป็นอันเสร็จคะ

ง่ายใช่ไหมคะ ลองนำไปทำกันดูนะคะ รับรองผ้ามัดย้อมของคุณจะไม่เหมือนใครแน่ๆคะ

ข้อมูลอ้างอิง

วิธีการทำผ้ามัดย้อม: appleandthai.com
การทำผ้ามัดย้อมด้วยสีธรรมชาติ: oknation.nationtv.tv
การทำผ้ามัดย้อมสีธรรมชาติ: tru.ac.th

Previous articleผลไม้ลดความอ้วน มีอะไรบ้าง สูตรลดน้ำหนักวิธีที่ได้ผลจริง
Next articleการบริจาคเส้นผม เพื่อผู้ป่วยโรคมะเร็ง