ตลาดหลักทรัพย์ ตลาดเงินทุนแบบครบวงจร

ตลาดหลักทรัพย์ หรือคนส่วนใหญ่รู้จักกันดีในนามของ “ตลาดหุ้น” เป็นตลาดที่มีการซื้อขายแลกเปลี่ยนหลักทรัพย์ระยะยาวที่ได้ออกจำหน่ายแก่ประชาชนทั่วไป ซึ่งประกอบไปด้วยตราสารหนี้ และตราสารทุน เช่น หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ หุ้นกู้ ฯลฯ โดยการสนับสนุนจากภาครัฐ ประกอบกับนักลงทุนมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องตลาดทุนเพิ่มมากขึ้น จึงทำให้การลงทุนในตลาดหุ้น ได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ แต่กว่าจะมาเป็นตลาดหลักทรัพย์ที่ความมั่นคงจนถึงปัจจุบันนี้ ก็ล้มลุกคลุกคลานกันมาพอสมควร เราไปดูประวัติเคร่าๆของตลาดหลักทรัพย์ของไทยกันหน่อยว่ามีความเป็นมาเป็นไปยังไง

จุดเริ่มต้นของตลาดหลักทรัพย์

ย้อนไปในยุคที่เริ่มก่อตั้งตลาดหลักทรัพย์ใหม่ๆ คือ ในช่วงปี พ.ศ. 2504 – 2509 มีการประกาศใช้ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่1 เพื่อรอบรับกับการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ และในเดือนกรกฎาคม ปี พ.ศ. 2505 ได้มีการเสนอให้จัดตั้งตลาดหลักทรัพย์แบบเป็นระบบขึ้นเป็นครั้งแรก ตอนนั้นใช้ชื่อว่า “ตลาดหุ้นกรุงเทพ” โดยมีบทบาทที่สำคัญในการระดมเงินทุน เพื่อสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ

แต่ปริมาณการซื้อขายหุ้นในตลาดหุ้นกรุงเทพ ก็ไม่ได้รับความสนใจจากนักลงทุนมากนัก เนื่องจากคนส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องตลาดทุน ซึ่งมูลค่าการซื้อขายในปี พ.ศ. 2511 มีเพียง 160 ล้านบาท และลดลงเรื่อยๆโดยปริมาณการซื้อขายที่ต่ำสุดอยู่แค่ 26 ล้านบาทเท่านั้น ในที่สุดตลาดหุ้นกรุงเทพก็ต้องปิดตัวลง

ถึงแม้ว่าตลาดหุ้นกรุงเทพจะไม่ประสบผลสำเร็จ แต่แนวคิดของการจัดตั้งตลาดหลักทรัพย์ยังคงได้รับความสนใจจากคนเป็นจำนวนมาก ดังนั้นในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่2 จึงผลักดันให้เปิดตลาดหลักทรัพย์ขึ้นมาใหม่ และได้มีการปรับปรุงแก้ไขจนลงตัว จนในวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2518 ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (The Securities Exchange of Thailand) จึงได้ถือกำเนิดขึ้นอย่างเป็นทางการ ต่อมาในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2534 ได้ทำการเปลี่ยนชื่อภาษาอังกฤษเป็น “The Stock Exchange of Thailand” หรือเรียกสั้นๆว่า “SET”

บทบาทของตลาดหลักทรัพย์

ตลาดหลักทรัพย์ เป็นนิติบุคคลที่จัดตั้งขึ้นตาม พ.ร.บ.ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ปี 2517 มีหน้าที่ระดมเงินทุนระยะยาวและส่งเสริมการออมของประชาชน เพื่อรองรับกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ โดยมีบทบาทที่สำคัญๆ คือ

เป็นศูนย์กลางการซื้อขายหลักทรัพย์จดทะเบียน และพัฒนาระบบต่างๆเพื่ออำนวยความสะดวกในการซื้อขายหลักทรัพย์

ดำเนินกิจกรรมใดๆที่เกี่ยวข้องกับการซื้อขายหลักทรัพย์ เช่น นายทะเบียนหลักทรัพย์ เป็นศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ ทำหน้าที่เป็นสำนักหักบัญชี (Clearing House) ฯลฯ

ดำเนินกิจกรรมทางธุรกิจอื่นๆ ที่ได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์

ตลาดหลักทรัพย์จะแบ่งการดำเนินการทางธุรกิจ ดังนี้

ตลาดหลักทรัพย์ เอ็มเอไอ (Market for Alternative Investment หรือ MAI) เป็นตลาดทางเลือกในการระดมทุนของธุรกิจที่มีศักยภาพในการเติบโต เปิดดำเนินการ อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน 2542

ตลาดตราสารหนี้ (Bond Electronic Exchange หรือ BEX) เป็นตัวกลางการซื้อขายและให้บริการผ่านระบบการซื้อขายแบบเรียลไทม์ ตลอดจนกระบวนการส่งมอบและชำระราคาที่เชื่อถือได้

ตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้า (Thailand Futures Exchange PCL หรือ TFEX) เป็นบริษัทย่อยของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ทำหน้าที่เป็นศูนย์ซื้อขายสัญญาซื้อขายล่วงหน้า

ศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ (TSD) ให้บริการทางด้านรับฝากหลักทรัพย์ เป็นนายทะเบียนหลักทรัพย์ และงานทะเบียนสมาชิกกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ

สำนักหักบัญชี ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการชำระราคาและส่งมอบตราสารการเงินในตลาดทุนไทย

เซ็ทเทรดดอทคอม จัดตั้งขึ้นโดยตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ทำหน้าที่ให้บริการระบบซื้อขายหลักทรัพย์ผ่านทางอินเทอร์เน็ตและเทคโนโลยี เพื่อเพิ่มช่องทางการซื้อขายหลักทรัพย์

ประโยชน์ของการเข้าตลาดหลักทรัพย์

ตลาดหลักทรัพย์ถือเป็นแหล่งระดมเงินทุนระยะยาว และมีความยืดหยุ่นในการบริหารการเงินสูง อีกทั้งยังมีความน่าเชื่อถือ จึงเป็นประโยชน์ต่อธุรกิจทั้งในรูปแบบของบริษัท และผู้ถือหุ้น

ประโยชน์ต่อบริษัท

แหล่งเงินทุนระยะยาว ทำให้สามารถระดมทุนได้โดยตรงจากประชาชน และยังช่วยลดภาระค่าดอกเบี้ยจากการกู้ยืมเงินจากสถาบันการเงินอื่นๆ

มีช่องทางเงินทุนที่หลากหลาย โดยสามารถออกตราสารทางการเงินได้หลายประเภท ทั้งในรูปของตราสารหนี้ หรือตราสารทุน เช่น หุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ หุ้นกู้ หุ้นกู้แปลงสภาพ ใบสำคัญแสดงสิทธิในการซื้อหุ้น เป็นต้น

สร้างภาพลักษณ์และความน่าเชื่อถือ เนื่องจากมีระบบบัญชี และระบบการควบคุมภายในที่ได้มาตรฐาน โดยมีการเปิดเผยข้อมูลด้วยความโปร่งใส

มีความเป็นมืออาชีพ เนื่องจากกิจการสามารถหาคนที่มีความรู้ความสามารถมาร่วมบริหารงานได้ เป็นการอาศัยระบบไม่ได้พึ่งพาบุคคลใดบุคคลหนึ่ง และสามารถสืบทอดการบริหารงานได้ในระยะยาว

สร้างแรงจูงใจ การเข้าร่วมตลาดหลักทรัพย์ ทำให้ดึงดูดบุคลากรที่มีความสามารถมาร่วมงานกับทางบริษัทมากขึ้น ส่งผลให้ธุรกิจเติบโตขึ้นในระยะยาว

ประโยชน์ต่อผู้ถือหุ้น

เพิ่มสภาพคล่อง เนื่องจากผู้ถือหุ้นสามารถซื้อขายแลกเปลี่ยนได้โดยง่าย และราคาหุ้นที่ซื้อขายก็สะท้อนมูลค่าที่แท้จริงของกิจการ ซึ่งส่วนมากมักจะสูงกว่ามูลค่าตามบัญชี

เพิ่มอำนาจการต่อรองและเป็นหลักค้ำประกัน เนื่องจากหุ้นเป็นเสมือนหลักทรัพย์ที่ช่วยสร้างความน่าเชื่อถือและสภาพคล่องให้กับผู้ถือหุ้น จึงช่วยลดภาระการค้ำประกันในการกู้ยืมเงินส่วนบุคคลได้

ได้รับยกเว้นภาษีจากกำไรการขายหุ้น ผู้ถือหุ้นที่เป็นบุคคลธรรมดาจะได้รับการยกเว้นภาษี ไม่ต้องนำเงินกำไรที่เกิดจาการขายหุ้นมาคำนวณเป็นรายได้เพื่อการเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

การลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ นับว่าเป็นทางเลือกที่ดีสำหรับคนที่ต้องการความหลากหลายในการลงทุน อีกทั้งยังช่วยขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประเทศให้มีความคล่องตัวมากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม การลงทุนย่อมมีความเสี่ยง ดังนั้นผู้ลงทุนควรศึกษาข้อมูลอย่างละเอียดก่อน ก็จะช่วยบริหารความเสี่ยงจากการลงทุนได้ในระดับที่เหมาะสม และสามารถมีผลกำไรที่น่าพึงพอใจ

ข้อมูลตลาดหลักทรัพย์อื่นๆ
ประวัติความเป็นมาของตลาดหลักทรัพย์ฯ : set.or.th
ประโยชน์ในการเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ : innobizmatching.org