หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากภาวะที่หมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนหรือแตก ส่งผลให้ไปกดทับเส้นประสาท ทำให้เกิดอาการปวดร้าว ชา หรืออ่อนแรงตามแนวเส้นประสาทที่ได้รับผลกระทบ สาเหตุของโรคนี้มีหลายปัจจัย ตั้งแต่การเสื่อมสภาพตามวัย พฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ไปจนถึงอุบัติเหตุหรือภาวะที่ส่งผลต่อโครงสร้างกระดูกสันหลัง
หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เกิดจากอะไร ?
- การเสื่อมสภาพของหมอนรองกระดูก
เมื่ออายุมากขึ้น หมอนรองกระดูกที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังจะเริ่มสูญเสียความยืดหยุ่นและเสื่อมสภาพไปตามธรรมชาติ ทำให้หมอนรองกระดูกแตกหรือเคลื่อน ส่งผลให้เกิดภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เกิดจากการกดทับของเนื้อเยื่อที่เสื่อมสภาพต่อเส้นประสาท
- พฤติกรรมการยกของหนักผิดวิธี
การยกของหนักโดยใช้หลังแทนการใช้ขา หรือการบิดตัวผิดท่าอาจเพิ่มแรงกดที่หมอนรองกระดูก ทำให้เกิดการเคลื่อนตัวและไปกดเส้นประสาท เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากพฤติกรรมการใช้งานร่างกายที่ไม่ถูกต้อง
- อุบัติเหตุและแรงกระแทก
อุบัติเหตุจากการลื่นล้ม การยกของหนักผิดท่า หรือการกระแทกอย่างรุนแรงจากการเล่นกีฬา อาจส่งผลให้หมอนรองกระดูกเคลื่อนและไปกดทับเส้นประสาทโดยตรง หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากสาเหตุนี้มักพบในกลุ่มนักกีฬา หรือผู้ที่ทำงานที่ต้องใช้แรงมาก
- พฤติกรรมการนั่งหรือยืนผิดท่าเป็นเวลานาน
การนั่งทำงานเป็นเวลานานโดยไม่มีการเปลี่ยนอิริยาบถ นั่งหลังค่อมหรือไม่มีพนักพิงรองรับ อาจทำให้เกิดแรงกดทับต่อหมอนรองกระดูกสันหลัง และนำไปสู่ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท เกิดจากท่าทางที่ไม่เหมาะสม
- ภาวะน้ำหนักเกินและความอ้วน
น้ำหนักตัวที่มากเกินไปทำให้กระดูกสันหลังต้องรองรับแรงกดที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะบริเวณหลังส่วนล่าง ซึ่งส่งผลให้หมอนรองกระดูกเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากแรงกดที่มากเกินไปนี้สามารถป้องกันได้ด้วยการควบคุมน้ำหนักและออกกำลังกายอย่างเหมาะสม
วิธีป้องกันภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท
- ปรับท่านั่งและท่ายืนให้ถูกต้อง: นั่งตัวตรง ใช้เก้าอี้ที่มีพนักพิงรองรับกระดูกสันหลัง หลีกเลี่ยงการนั่งค่อม
- หลีกเลี่ยงการยกของหนักผิดวิธี: ใช้กำลังจากขาแทนการก้มหลัง และพยายามยกของให้อยู่ใกล้ตัว
- ออกกำลังกายเป็นประจำ: โดยเฉพาะการออกกำลังกายที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อแกนกลางลำตัว (Core Muscle) เช่น โยคะหรือพิลาทิส
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน: เพื่อลดแรงกดที่กระดูกสันหลัง
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน: หลีกเลี่ยงการนั่งหรือยืนนานเกินไป ควรเปลี่ยนอิริยาบถทุก ๆ 30-60 นาที
หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทเกิดจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการเสื่อมของหมอนรองกระดูก พฤติกรรมที่ไม่ถูกต้อง หรืออุบัติเหตุที่กระทบต่อกระดูกสันหลัง การป้องกันและลดความเสี่ยงสามารถทำได้โดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม และดูแลสุขภาพโดยรวมให้ดีขึ้น เพื่อลดโอกาสเกิดภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทในระยะยาว
