รังไข่มีขนาดประมาณ 2-3 ซม. จะอยู่ข้างปีกมดลูกทั้งสองข้าง มีหน้าที่หลักคือ ผลิตไข่เพื่อมาผสมกับเชื้อของเพศชายและการผลิตฮอร์โมนเพศหญิงเพื่อควบคุมการทำงายของผู้หญิง เมื่อเกิดเนื้องอกที่รังไข่แล้วเป็นเนื้อร้าย จะเรียกว่า “มะเร็งรังไข่” ซึ่งถือว่าเป็นมะเร็งที่ทำให้ผู้หญิงเสียชีวิตมากที่สุด สาเหตุมาจากการตรวจพบมะเร็งรังไข่ในระยะท้ายๆ เสียเป็นส่วนใหญ่
อาการและสาเหตุของโรค มะเร็งรังไข่
อาการที่แสดงออกของมะเร็งรังไข่นั้นจะคล้ายกับคนเป็นโรคกระเพาะอาหาร โรคลำไส้ทั่วไป คือ อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นท้อง เรอ หรือมีอาการปัสสาวะบ่อย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ท้องผูก อันเกิดจากก้อนมะเร็งไปกด เบียดทับลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ กระเพาะปัสสาวะ
จากอาการที่ไม่เจาะจงนี้เองทำให้ผู้ป่วยมะเร็งรังไข่มักมาพบแพทย์ในช่วงระยะสุดท้ายของมะเร็งกันมาก คือเมื่อคลำที่ท้องน้อยจะพบก้อนเนื้อ ปวดท้องน้อย มีประจำเดือนมาผิดปกติ หรือมีน้ำในช่องท้อง (ท้องมาน)
หากเราพบว่ามีก้อนเนื้อเกิดขึ้นแพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อออกมาตรวจวินิจฉัยให้แน่ชัดก่อนจะทำการผ่าตัด เนื่องจากการตัดชิ้นเนื้อออกจากรังไข่จะมีผลข้างเคียงสูง เช่น เกิดเลือดออกในช่องท้อง ลำไส้ทะลุได้จากเข็มเจาะพลาดไปโดนได้ แพทย์สามารถระบุได้ว่าเป็น มะเร็งรังไข่ ได้ก็ต่อเมื่อมีการตัดชิ้นเนื้อออกมาตวรจและการตรวจรังไข่ของผู้ป่วยขณะทำการผ่าตัด
ใครบ้างมีความเสี่ยงเป็นโรคมะเร็งรังไข่
- พันธุกรรม : มีคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ หรือมะเร็งรังไข่อยู่ก่อนแล้ว
- ไม่มีบุตร : หญิงที่มีการตกไข่ต่อเนื่องมาตลอด
- ใช้แป้งที่มีส่วนผสมของ Talcum ทาบริเวณขาหนีบ จุดซ่อนเร้นเป็นประจำ
- สูดสารใยหินเข้าสู่ร่างกาย
- มีนิสัยชอบทานอาหารไขมันสูง
โรคมะเร็งรังไข่สามารถแบ่งได้ 4 ระยะ
โรคมะเร็งรังไข่สามารถแบ่งได้ 4 ระยะเช่นเดียวกับโรคมะเร็งชนิดอื่นๆ ได้แก่
- ระยะที่ 1 มะเร็งจะยังอยู่ในรังไข่ไม่ลุกลามออกมาภายนอก
- ระยะที่ 2 มะเร็งเริ่มลุกลามเข้าสู่อวัยวะในท้องน้อย เช่น มดลูก เยื่อบุช่องท้อง
- ระยะที่ 3 มะเร็งลุกลามเข้าเนื้อเยื้อหรืออวัยวะในช่องท้องน้อย เช่นต่อมน้ำเหลือง เยื่อบุช่องท้องส่วนเหนือช่องท้องน้อย และมีน้ำในช่องท้อง
- ระยะที่ 4 ระยะที่มะเร็งแพร่เข้าสู่กระแสเลือดไปยังอวัยวะอื่นๆ พบว่ามักจะกระจายสู่ปอด ตับ และสมอง
การรักษาโรคมะเร็งรังไข่
เนื่องจากการรักษามะเร็งรังไข่ก็คือการผ่าตัดเอาก้อนเนื้อรวมทั้งรังไข่ มดลูก ปีกมูดลูก และท่อนำไข่ออกทั้งหมดหรือเพียงบางส่วน แต่การผ่าตัดเอาออกทั้งหมดจะเป็นวิธีที่ลดการลุกลามของมะเร็งไปสู่อวัยวะอื่นๆได้ แล้วรักษาร่วมด้วยกับการทำเคมีบำบัด
จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อเราไม่มีมดลูกหรือรังไข่ หากคุณผู้หญิงยังอยู่ในวัยเจริญพันธุ์และยังมีการตกไข่อยู่ หากสูญเสียรังไข่เพียงข้างเดียวก็ยังคงมีฮอร์โมนเพศ มีการตกไข่ มีประจำเดือนปกติ และยังสามารถตั้งครรภ์ได้ แต่หากสูญเสียรังไข่ทั้สองข้าง เป็นผลทำให้เซลล์สืบพันธุ์และฮอร์โมนเพศหญิงไม่มี แต่ยังคงมีมดลูกก็ยังสามารถตั้งครรภ์ได้ในอนาคตโดยใช้เซลล์ไข่จากหญิงอื่นและมีประจำเดือนได้ในกรณีที่ได้รับฮอร์โมนทดแทน แต่หากต้องเสียทั้งมดลูกและรังไข่ทั้ง 2 ข้าง ก็จะไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ ไม่มีประจำเดือน ขาดฮอร์โมนเพศหญิง หากคุณผู้หญิงอยู่ในวัยทองแล้ว แพทย์มักจะทำการผ่าตัดออกทั้งหมด เพราะทั้งมดลูกและรังไข่ได้หยุดการทำงานไปแล้ว ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่กับความยินยอมของผู้ป่วยด้วย
ผลกระทบจากการขาดฮอร์โมนในเพศหญิง
อาจทำให้มีอาการร้อนวูบวาบตามหน้าอกและลำตัว เหงื่อออกง่าย ขี้ร้อนผิดปกติ ผิวพรรณเหี่ยวแห้ง หน้าอกมีขนาดเล็กลง กระดูกพรุน รู้สึกเจ็บหรือแสบในช่องคลอดเวลามีเพศสัมพันธ์ เวลาปัสสาวะอาจมีอาการแสบขัดบริเวณรูเปิดท่อปัสสาวะ เนื่องจากน้ำหล่อเลี้ยงบริเวณจุดซ่อนเร้นลดลงคะ การขาดฮอร์โมนยังส่งผลกระทบต่อจิตใจ อาจทำให้หงุดหงิด กระวนกระวายใจ รู้สึกเบื่อหน่ายคนรอบตัว ซึมเศร้า และนอนไม่ค่อยหลับ ซึ่งอาการเหล่านี้อาจเกิดขึ้นหรือมีความรุนแรงแตกต่างกันไป
อย่างไรก็ตามเราก็รักษาสุขภาพตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เลือกรับประทานอาหารที่ปลอดสารก่อมะเร็ง ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อรักษาภูมิต้านทานร่างกายให้ดีอยู่ตลอดเวลา และหากคนในครอบครัวของเราเป็นมะเร็งรังไข่ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม ยิ่งต้องทำให้เราต้องเฝ้าระวังตนเองมากขึ้น หมั่นตรวจร่างกายและตรวจภายในเป็นประจำทุกปีนะคะ มะเร็งรังไข่เป็นภัยเงียบสำหรับผู้หญิงทุกคน
ข้อมูลอ้างอิง
มะเร็งรังไข่ : haamor.com
ทำไงดี ไม่มีมดลูก รังไข่: si.mahidol.ac.th
ระวังมฤตยูเงียบมะเร็งรังไข่กว่าจะรู้ตัวก็ระยะสุดท้าย : manager.co.th
โรคมะเร็งรังไข่ : si.mahidol.ac.th
